Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

"Ministrowie" podsumowują I kwartał   |   Fot. Andrzej Uznański

Najwyżej została oceniona aktywność rządu w obszarach: finanse, przedsiębiorczość, prawo gospodarcze, rynek i prawo pracy oraz infrastruktura (po 4 punkty), co związane jest z przynoszącą coraz lepsze efekty polityką rządu oraz zmianami prawnymi w tych dziedzinach. Najbardziej krytycznie ministrowie Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC ocenili działania rządu – podobnie jak w poprzednich kwartałach – w dziedzinie spółdzielczości, uregulowań dotyczących rynku finansowego, spółek Skarbu Państwa i środowiska naturalnego (tylko po 1 pkt).

Dwa priorytety. Poza oceną działań rządu oraz aktywności poszczególnych ministrów, gabinet cieni rekomendował rządowi Ewy Kopacz listę kilkunastu wskazań-priorytetów, których realizację należy rozpocząć jeszcze przed końcem najbliższej kadencji i kontynuować już po wyborach. Tematem głównym były problemy polskiego górnictwa i branży energetycznej oraz propozycje koniecznych działań restrukturyzacyjnych i niezbędnych zmian strukturalnych.

Do branży TSL można odnieść dwa. I tak zdaniem ministrów bezwzględnym priorytetem w obszarze infrastruktury pozostaje modernizacja sieci kolejowej, taboru oraz dalsza restrukturyzacja spółek kolejowych ze szczególnym uwzględnieniem Przewozów Regionalnych. Drugim jest przyspieszenie wykorzystania pieniędzy unijnych z mijającej perspektywy finansowej 2007-2013.

Uwagi prezesa BCC. Marek Goliszewski pozytywnie ocenił działania rządu Ewy Kopacz w wielu istotnych sferach. Oznaczają one próbę zapalenia „zielonego światła dla przedsiębiorczości”, ze świadomością, że stamtąd wywodzą się przecież miejsca pracy, płace i podatki. Te działania to m.in. wydłużenie do 2016 r. programu wsparcia przedsiębiorców na rzecz eksportu ich produkcji czy wsparcie Banku Gospodarstwa Krajowego 25 mld zł. na zasilenie polskiej przedsiębiorczości. Trwają prace nad ustawą antykryzysową dla firm, które straciły na embargu (500 mln z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).

Niebagatelną rolę może odegrać zainicjowana przez Ministerstwo Gospodarki ustawa Prawo Działalności Gospodarczej, usuwająca – przynajmniej w założeniach – wiele barier na drodze rozwoju firm. Podobnie ułatwienia dla podatników opracowane w Ministerstwie Finansów – od ustanowienia Bazy Wiedzy Administracji Podatkowej, rozszerzenia pakietu usług urzędów skarbowych dla mniejszych firm do wyselekcjonowania urzędów skarbowych dla dużych przedsiębiorstw. Rząd przyspieszył prace nad Kodeksem budowlanym, niezwykle ważną, dziś zaniedbaną podwalinę rozwoju budownictwa i wzrostu gospodarczego oraz nad nowelizacją prawa zamówień publicznych. Nie sposób również nie zauważyć oddanych do użytku 160 km dróg ekspresowych i podpisanych umów na budowę następnych 300 km. Także modernizacji kolei, choć na razie początkowego jej stadium.

Jerzy Kwieciński, „minister ds. rozwoju regionalnego”, stwierdził, że Polsce grozi niewykorzystanie poważnych kwot z Unii Europejskiej w ramach polityki spójności z mijającej perspektywy finansowej 2007-2013, pomiędzy 12 a 20 mld zł., pomimo stosunkowo dobrej opinii Polski w UE, jeśli chodzi wykorzystywanie funduszy europejskich i efekty tej polityki. Na ostatni rok i teraz na ostatnie 3 kwartały tego roku realizacji mijającej perspektywy 2007-2013 pozostały do wydatkowania rekordowo duże środki. W lutym nastąpiło zakończenie negocjacji i inauguracja nowej perspektywy finansowej 2014-2020, ale o około pół roku później niż było to zapowiadane przez rząd. Wymogi regulacyjne i wymogi KE są bardzo wysokie na tę nową pespektywę i nie będzie to łatwa perspektywa do realizacji.

Zdaniem Kwiecińskiego na poparcie zasługuje zakończenie negocjacji z KE nowej perspektywy finansowej 2014-2020. Negocjacje krajowych i regionalnych programów operacyjnych zostały zakończone w lutym. Ważne są prace nad uruchomieniem realizacji nowej perspektywy, w tym nad przygotowaniem i uzgodnieniem z KE programów pomocowych jak i nad przygotowaniem całego krajowego systemu zarządzania w nowej perspektywie finansowej 2014-20, zarówno na poziomie centralnym jak i regionalnym. Jako pozytyw uznał uruchomienie na początku kwietnia przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) dwóch pierwszych dużych konkursów dla przedsiębiorców na projekty badawcze w ramach Programu Inteligentny Rozwój, tzw. „szybką ścieżkę” i „demonstrator”, z imponującym budżetem ponad 2 mld zł.

Krytycznie ocenił wykorzystanie pieniędzy unijnych z perspektywy finansowej 2007-2013. Ryzyko niewykorzystania znaczących środków przyznanych Polsce na lata 2007-2013 w ramach polityki spójności jest bardzo duże. Nadal niewystarczająca jest nadkontraktacja. Spowoduje to poważne zagrożenie, że jeżeli jakieś projekty zostaną zakwestionowane przez Komisję Europejską, pojawią się oszczędności czy jakieś projekty wypadną, to nie będziemy mogli ich zastąpić nowymi projektami i nie wykorzystamy w pełni dostępnych pieniędzy z UE. Najbardziej zagrożone niewykorzystaniem obszary wsparcia z funduszy unijnych to m.in. transport kolejowy.

Maciej Grelowski, „minister infrastruktury” za pozytywy działań rządu uznał sprawność prac MIiR na rzecz realizacji wykorzystania środków UE w nowej perspektywie, co znacząco podwyższa ocenę resortu. Godne pochwały jest unikanie populizmu decyzyjnego i wprowadzenie zrównoważonej perspektywy dla operacyjnej działalności sieci autostrad ze szczególnym uwzględnieniem problemu poboru opłat zaadresowanego do Dyrektywy Europejskiej ETC. Grelowski uznał za cenne stworzenie strategii dla dróg ekspresowych i wsparcie programów dla dróg lokalnych.

Za godne krytyki uważa nadal występujące opóźnienia w procesie realizacji zadań wynikających zarówno ze starej jak i nowej perspektywy finansowej o pół roku czy nawet o rok. Niezbędne jest dokończenie budowy, w dowolnym finansowaniu, sieci polskich autostrad przyjmując za konieczną realizację strategicznego odcinka A1 od Strykowa w stronę Śląska, a także podjęcie prac na rzecz podniesienia standardów bezpieczeństwa w ruchu lotniczym.