Kolej rozlicza perspektywę unijną 2007-2013

Proces rozliczania perspektywy 2007-2013 cały czas trwa. Obecnie Brukseli przekazane zostały faktury o łącznej wartości 9,6 mld zł. Inwestycje oparte na środkach z tej perspektywy można ocenić pozytywnie choć trzeba również zaznaczyć, że w początkowym jej okresie popełniono wiele błędów. Kilka inwestycji jest też mocno opóźnionych i będą one realizowane z pieniędzy nowej perspektywy. Najważniejsze jednak, że wyciągnięto wnioski i w latach 2014-2020 wszystko powinno wyglądać już dużo lepiej.

W perspektywie finansowej 2007-2013 dla PLK priorytetem był transport pasażerski. Modernizowano i rewitalizowano szlaki objęte największymi potokami pasażerów, aby skrócić czas przejazdu pomiędzy największymi miastami w kraju (linie Warszawa-Gdańsk czy Kraków-Katowice) i sprawić by transport kolejowy stał się znów konkurencyjny dla przewozów autokarowych i lotniczych. Starano się także poprawić komfort przejazdów - modernizowano i kupowano nowy taboru dla PKP Intercity i Przewozów Regionalnych - oraz warunki użytkowania peronów, przystanków i dworców kolejowych.

Jedne zadania udało się wykonać lepiej inne gorzej. Poprawił się na pewno znacząco stan dworców i przystanków kolejowych, które są teraz czyste i schludne. Tegoroczne wyniki PKP Intercity wskazują, że wreszcie udało się przełamać spadkowy trend liczby przewiezionych pasażerów. Choć w tym zakresie wciąż jest jeszcze dużo do nadrobienia, to osiągnięte wzrosty i ostatnie działania spółki (m.in. bardziej elastyczne podejście do cen biletów) dowodzą, iż kolej coraz skuteczniej potrafi walczyć o rynek.

Jeżeli chodzi o inwestycje związane z modernizacją linii to tu już bywa różnie. Z jednej strony na finiszu jest wreszcie przebudowa połączenia między Łodzią a Warszawą (jesienią przejazd skróci się tam z 90 do 70 min) czy też następne fragmenty ważnej trasy Wrocław-Poznań. Z drugiej opóźnia się remont na trasie Kraków-Rzeszów, nie mówiąc już o kluczowej inwestycji jaką jest trasa Kraków-Katowice, gdzie z powodu upadłości wykonawców dalsze prace realizowane będą już z pieniędzy nowej perspektywy unijnej.

W latach 2014-2020 na inwestycje kolejowe może zostać przeznaczone nawet 50 mld zł. Do nowego w tej perspektywie programu CEF, w którym dotacje przyznawane w konkursach, PLK zgłosiła już siedem wniosków o dofinansowanie (m.in. modernizacji linii Warszawa-Poznań czy Poznań-Szczecin) na kwotę ok. 10 mld zł. W samym 2015 r. na remonty wydane ma być 8 mld zł, a ogłoszone zostaną kolejowe przetargi infrastrukturalne na kwotę ponad 11 mld zł. Wreszcie też większy nacisk położony zostanie na pomijane wcześniej linie towarowe.

Teraz środki mają być wykorzystywane lepiej i sprawniej. Od czasów poprzedniej perspektywy wprowadzono szereg zmian, które mają temu pomóc. W celu sprawniejszego zarządzania poprawiono m.in. system nadzoru i kontroli nad inwestycjami. PLK zamierza także wprowadzić do warunków oceny ofert kryterium rekomendacji jakościowych przy wyborze wykonawców inwestycji infrastrukturalnych, co jest efektem wcześniejszych częstych upadłości i nieterminowego prowadzenia prac przez firmy. Zaczęto też stosować rozwiązania rekomendowane przez wykonawców.

Niestety, tak duży budżet na poprawę infrastruktury kolej otrzyma od Unii po raz ostatni. Pytanie co będzie dalej?