Polska kolej stopniowo rośnie

Uczestnicy debaty kolej 4.0   |   Fot. Mikołaj Marszycki

Dziesięć krajów więcej niż dotychczas, czyli wystawcy z 30 państw zaufali nam i przyjechali do Gdańska na europejskie święto branży szynowej – mówił na inauguracji targów Andrzej Bojanowski, prezes zarządu MTG SA, zwracając jednocześnie uwagę, że teren targowy robi się już dla Trako trochę za ciasny i deklarując budowę kolejnej hali na przyszłą edycję w 2021 r. Gdańsk jest miastem wolności i solidarności, a teraz także targów. Cieszymy się, że możemy gościć wystawców z całego świata, którzy wiedzą, że można tu zrobić dobre interesy – podkreślała Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.

Imponująca ekspozycja wystawiennicza, 1 km torów, na których można było zobaczyć nowy tabor (więcej na ten temat na str. 7), najnowsze rozwiązania transportowe, spotkania firm z branży szynowej i tysiące zwiedzających to nie wszystko. Podczas targów odbyło się również ponad 40 debat, paneli i seminariów, podczas których poruszano bieżące i priorytetowe dla branży tematy. My skupimy się na trzech najważniejszych.

IV Pakiet Kolejowy. Wspomnianą część merytoryczną rozpoczęła debata „Kolej 4.0 – miedzy misją a efektywnością”, w której udział wzięli najważniejsi goście i przedstawiciele branży kolejowej z Andrzejem Adamczykiem, ministrem infrastruktury i Maurizio Castelletti, szefem wydziału ds. kolei, DG Move Komisji Europejskiej na czele. Głównym tematem dyskusji był IV Pakiet Kolejowy UE i jego wpływ na przyszłość polskiej kolei.

Z całą pewnością IV Pakiet zmieni nasz rynek kolejowy ale trzeba poczekać jak on na te nowe przepisy zareaguje – powiedział pełnomocnik rządu ds. przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu Andrzej Bittel. Zaznaczył również, iż konieczne będzie odroczenie wejścia w życie części postanowień pakietu dla krajów takich jak Polska ze względu na poziom rozwoju kolei w Europie.

IV Pakietu nie obawia się za to prezes zarządu PKP SA Krzysztof Mamiński, który mówił m.in. że: Jeśli chodzi np. o rynek przewozów towarowych to Polska jest krajem zliberalizowanym jak mało który. Co do przewozów pasażerskich sądzę, że też damy sobie radę. Nikogo nie zamierzamy się bać – niech nas się boją! Według prezesa nowe przepisy powinny wpłynąć pozytywnie na dalszą poprawę jakości polskich kolei, ale także rozbudowę sieci terminali czy ściślejszą współpracę z portami morskimi.

Dobra konkurencja. Owszem, to na pewno wyzwanie, ale też duża szansa. IV Pakiet oferuje przecież możliwość stworzenia w Europie jednolitego obszaru kolejowego. A konkurencja poprawi jakość i wzrost popytu na przewozy – skomentował Maurizio Castelletti z Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu Komisji Europejskiej.

Podobnego zdania był prezes Urzędu Transportu Kolejowego Ignacy Góra, który stwierdził, że konkurencja wpłynie na uzupełnienie oferty przewoźników i przełoży się do jeszcze większego zainteresowania pasażerów koleją. Dodał także, iż w ubiegłym roku do UTK wpłynęły 32 wnioski o przyznanie otwartego dostępu do infrastruktury.

Kolej 4.0 to kolej interoperacyjna, konkurencyjna oraz korzystająca z technologii cyfrowych. I ten ostatni aspekt najprawdopodobniej zadecyduje o jej sukcesie – powiedział, odnosząc się do tytułu debaty, dyrektor wykonawczy Europejskiej Agencji Kolejowej dr Josef Doppelbauer. Musimy odwrócić trend i zwiększyć udział kolei w przewozach pasażerskich i towarowych – dodał.

Andrzej Bittel mówił o planach współpracy z transportem autobusowym np. jeśli chodzi o dowożenie pasażerów do stacji kolejowej. Autobusy nie powinny konkurować z transportem kolejowym a uzupełniać go – przekonywał, dodając jednocześnie, że kolej ma być szkieletem komunikacyjnym Polski. Tego samego zdania był prezes Góra, który powiedział że: Różne gałęzie transportu powinny ściślej współpracować, a nie konkurować.

Jednocześnie uczestnicy debaty zwracali także uwagę, że kolej musi być gotowa na rozwój i przemiany jakie zachodzą w transporcie drogowym. Konkretnie mieli na myśli rosnące zainteresowanie pojazdami elektrycznymi. Kolej powinna mocno na to odpowiedzieć – radził Castelletti.

Inicjatywy i wyzwania. Drugą ważną debatą pierwszego dnia targów była dyskusja przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury, Grupy PKP oraz specjalistów branży kolejowej pt. „Zmieniamy polską kolej”, którą rozpoczęła prezentacja dyrektora departamentu kolejnictwa MI Tomasza Buczyńskiego na temat obecnego stanu kolei w Polsce. Buczyński wskazał również siedem inicjatyw rozwojowych dla kolei – od Krajowego Programu Kolejowego zwiększonego do 75,7 mld zł zaczynając, poprzez program utrzymaniowy (o wartości 24 mld zł), Wspólny Bilet czy inwestycje dworcowe, na programie Kolej + kończąc.

Była mowa również o trzech największych wyzwaniach stojących przed polską koleją. Według Buczyńskiego są to: Centralny Port Komunikacyjny, Kolej Dużych Prędkości do Budapesztu oraz podnoszenie prędkości na sieci kolejowej do 250 km/godz., które objąć prawie całą Centralną Magistralę Kolejową.

Jest dobrze. Po prezentacji przystąpiono do debaty. Minister Adamczyk za najważniejszy cel na najbliższe lata uznał przekonanie tych, którzy korzystają z transportu drogowego (zarówno przy przewozach towarów jak i osób) do transportu kolejowego. Osiągniemy go kiedy kolej będzie nowoczesna, bezpieczna i bardziej przewidywalna – tłumaczył. Pomóc ma w tym m.in. wzrost prędkości handlowej pociągów towarowych do 45 km/godz.

Szef PKP S.A. Krzysztof Mamiński wspomniał o rekordowych 310 mln pasażerów, którzy docenili już zmiany na polskiej kolei. A będzie jeszcze lepiej. Zobaczycie Państwo dużą różnice przez najbliższe cztery lata – przekonywał. Przypomniał również, iż będący obecnie w realizacji program modernizacji 189 dworców, powiększy się o kolejne 150 lokalizacji, o których modernizacji mówił niedawno premier Mateusz Morawiecki.

Prezes PKP Polskich Linii Kolejowych Ireneusz Merchel przekonywał z kolei o dobrej współpracy z wykonawcami, która trwa od stycznia 2016 r. i nadal się poprawia. Zapewniał też, że kierowana przez niego spółka stosuje jako inwestor nowoczesne rozwiązania (np. rozjazdy w blokach).

O dziwo w podobnym „duchu sukcesu” wypowiadali się także pozostali uczestnicy debaty. Marita Szustak, prezes Izby Gospodarczej Transportu Lądowego, potwierdziła wypowiedź prezesa Merchla o dobrych stosunkach na linii PLK-wykonawcy: Spornych kwestii już między nami nie ma. Teraz zaczynamy wspólnie myśleć jakie zmiany systemowe wprowadzać. Pani prezes podkreśliła też, że nie zgadza się z powszechnie występującym poglądem, „iż inwestycje kolejowe idą dużo gorzej niż drogowe”. Zaznaczyła że te drugie rzadko odbywają się pod ruchem i w starym śladzie, a te kolejowe są dodatkowo dużo bardziej skomplikowane.

Dwie ważne rzeczy wydarzyły się od ostatniej debaty na Trako. Po pierwsze przestaliśmy likwidować linie kolejowe, a po drugie zaczęliśmy myśleć o budowie nowych w ramach projektu CPK – powiedział Jakub Majewski prezes Fundacji ProKolej. Porównał także budowę nowych linii kolejowych do CPK z rozpoczęciem przed laty programu budowy autostrad - wtedy też uważano, że nie da się go zrealizować a przecież drogi powstały. Przestaliśmy wreszcie psuć kolej, a zaczęliśmy ją szanować – zakończył Majewski.

Wyrównywanie szans. Drugiego dnia targów największym zainteresowaniem słuchaczy cieszyła się debata Grupy PKP pt. „Kolej w wyrównywaniu szans”. O ważnych funkcjach dworców kolejowych - poza tą oczywistą a więc węzła komunikacyjnego – mówił członek zarządu PKP S.A. Krzysztof Golubiewski. I tak obiekty te, budowane przy zastosowaniu nowoczesnych technologii (panele fotowoltaiczne, pompy ciepła czy instalacje odzyskiwania deszczówki) pełnią rolę wizytówki miasta, mają funkcję miastotwórczą, mieszczą się w nich często instytucje samorządowe.

Prezes PKP PLK Ireneusz Merchel zadeklarował, że od kolejnej unijnej perspektywy modernizacja stacji kolejowej i dworca będzie zintegrowana: Działania te w poszczególnych lokalizacjach już zawsze będą szły w parze. Merchel mówił także o ułatwieniach dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się, które są uwzględniane we wszystkich projektach modernizacyjnych czy o budowie bezkolizyjnych przejść przez tory, które poprawiają jakość życia mieszkańców miast. Przypomniał, że PLK w ramach Krajowego Programu Kolejowego wybudowały ponad 100 nowych wiaduktów, a zmodernizowały ponad 200. Innym wątkiem poruszonym przez prezesa PLK była reaktywacja linii kolejowych do miast, które utraciły połączenia pasażerskie. Planujemy reaktywację linii 191 i 190 do Wisły i Cieszyna, do Hajnówki, a także linii Wieliszew–Zegrze – wskazał.

Jak zauważył prezes spółki PKP Intercity Marek Chraniuk zgodnie z nowym rozkładem jazdy pociągi spółki będą zatrzymywać się na ponad 400 stacjach (obecnie 382). – Z każdym rokiem zwiększamy tę liczbę – zaznaczył. Chraniuk mówił też o nowym wyzwaniu jakim będzie obsługa Lotniska Chopina i przystanku Warszawa Służewiec przez 6 par pociągów z Łodzi. Oczywiście wspomniał także o 7-miliardowej strategii taborowej w ramach, której będą kupowane „pojazdy przyszłości – być może hybrydowe”.

Wykluczenie komunikacyjne. O wykluczeniu i braku spójności komunikacyjnej Polski Wschodniej opowiadał dyrektor gabinetu prezydenta miasta Chełm Daniel Domoradzki, który na przykładzie odcinka Małkinia-Szepietowo podkreślał jak ważna jest współpraca między samorządami sąsiednich województw. Przywołał również pomysł Linii Chełmskiej Szerokotorowej i budowy terminalu intermodalnego na wzór tego w Małaszewiczach. Projekt jest ponoć zaawansowany a współpracę zadeklarowało zarówno Ministerstwo Infrastruktury jak i PKP.

Blisko 100 miast powyżej 10 tys. mieszkańców oraz 100 sołectw nie ma dostępu do kolei pasażerskiej. Naszym zadaniem jest zmiana tego stanu i zapewnienie transportu zbiorowego – zadeklarował Andrzej Bittel i jeszcze raz podkreślił konieczność współpracy kolei z autobusami.

Fot. Mikołaj Marszycki