Wzrost przewozów ładunków polskimi rzekami

Barka „Grunwald” – armator Leszek Kieltyka ze Stepnicy   |   Fot. Janusz Kajda

Wymagania stawiane drogom o znaczeniu międzynarodowym (klasy IV i V) w 2014 r. spełniało w Polsce 214 km szlaków wodnych. Pozostałą ich sieć tworzą akweny o znaczeniu regionalnym klasy I, II i III, których długość w 2014 r. wynosiła 3441 km.

Tabor żeglugi śródlądowej. W Polsce, w 2014 r., armatorzy śródlądowi dysponowali 207 pchaczami oraz holownikami, których liczba zmniejszyła się o 1% w porównaniu do poprzedniego roku. Natomiast wzrosła liczba barek z własnym napędem – do 79, o 11,3% oraz wielkość barek pchanych – do 504, o 0,8% Zmniejszyła się natomiast liczba statków pasażerskich – do 99, o 3% W strukturze fl oty śródlądowej dominują pchacze, stanowiące 86,4% całego taboru pływającego, które w minionym roku przewiozły 6166,5 tys. t ładunków, co stanowi 80,8% ogółu towarów przetransportowanych przez żeglugą śródlądową.

Większa część taboru rzecznego jest zdekapitalizowana i wymaga odtworzenia. Jego wiek znacznie przekracza normatywny okres użytkowania, a eksploatacja jest możliwa dzięki stałej modernizacji. Według danych za 2014 r. większość eksploatowanych pchaczy (74,2%), niemal połowa barek pchanych (48,2%) oraz wszystkie barki motorowe zostały wyprodukowane w latach 1949-1979.

Przewozy rzeczne. Niedostateczne zagospodarowanie dróg żeglownych w Polsce, zarówno rzek skanalizowanych, swobodnie płynących oraz kanałów, jak również wymiary śluz, głębokości i szerokości szlaków wodnych, a także wysokości mostów – wszystko to wpływa na specyfi kę żeglugi śródlądowej i powoduje, że odgrywa ona marginalną rolę w polskim systemie transportowym. Udział transportu śródlądowego w przewozach ładunków ogółem w latach 2000- 2014 zmniejszył się z 0,8% do 0,4%. W 2014 r. statkami rzecznymi przetransportowano 7629 tys. t ładunków. W porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano wzrost przewozów towarów, o 51,2% Największy, bo o 125,3%, nastąpił w I kwartale.

W porównaniu z 2013 r. odnotowano zwiększenie przewozów krajowych o 116%, co stanowi 4833 tys. t, głównie kruszywa, piasku i kamieni. Przyczynił się do tego znaczny udział statków śródlądowych w realizacji prac prowadzonych w ramach projektu Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego.

Transport międzynarodowy. W 2014 r. w transporcie międzynarodowym przewieziono 2796 tys. t ładunków (o 0,7% mniej niż w roku poprzednim), co stanowiło 36,6% wszystkich towarów przewiezionych przez polskich armatorów. Zmniejszyła się wielkość przemieszczanych ładunków wodą między portami zagranicznymi o 3,9%. Ich udział we wszystkich przewozach międzynarodowych zmniejszył się z 70,2% w 2013 r. do 67,9% w 2014 r.

Zmniejszył się również transport ładunków importowanych (o 40,7%). Wzrosły natomiast przewozy ładunków eksportowanych (o 16,6%). Najwięcej przewieziono ich do Niemiec. W Polsce, podobnie jak w latach poprzednich, transportowano rudy metali oraz pozostałe produkty górnictwa i kopalnictwa. W minionym roku statki pasażerskie przewiozły ponad 1 mln osób, o 3,1% więcej niż w roku poprzednim.

Przewozy rzeczne pozostają jedną z najbezpieczniejszych gałęzi transportu. W 2014 r. w rejestrach wypadków prowadzonych przez Urzędy Żeglugi Śródlądowej, odnotowanych zostało 10 wydarzeń, przy czym żadne z nich nie było związane z przewozem ładunków niebezpiecznych.